'Vliegen als een bij' is een bijzonder en tamelijk uniek boek, aangezien het boek volledig in het jij-perspectief is geschreven. Het lijkt daardoor alsof jij, de lezer, de jij in het verhaal bent en alsof jij dus wordt aangesproken. En toch weet je en ervaar je dat het verhaal juist over een heel ander iemand dan jezelf gaat, ondanks dat je soms echt aangesproken wordt.
Het is alweer even geleden dat ik een boek heb gelezen dat geschreven is in het jij-perspectief. Dat was het boek Eilanddagen van Gideon Samson. Ik kan me herinneren dat ik moest wennen; dat ik er echt even in moest komen. Het is ietwat apart. Het wennen in 'Vliegen als een bij' ging vrij vlot, wat mede komt door de eenvoudige korte zinnen en het korte, vrij indrukwekkende en vermakelijke verhaal.
Wat het boek verder extra uniek maakt, is het feit dat het verhaal bestaat uit levels, alsof je in een computerspel beland bent. Je begint in level 1, in plaats van in hoofdstuk 1, waarbij de levels ook opzichzelfstaande gebeurtenissen zijn die gezamenlijk één verhaal vertellen.
Je moet je voorstellen dat je ineens wakker wordt als een bij. Best handig, want dan zie je dingen die je normaal niet ziet en je kunt makkelijk wegvliegen voor je problemen. Wat dan opvalt, is dat je in het eerste level een bij bent en daarna ben je weer een mens. Zo wisselen de levels elkaar een beetje af. Heel vindingrijk is dat die levels niet per se alleen gebeurtenissen zijn, maar ze eigenlijk ook een probleem schetsen. Zo word je bijvoorbeeld achterna gezeten door pesters en hoe ga je daarvan ontkomen...? Uiteindelijk werkt het verhaal naar een mooie eind toe, dat ik niet zal verklappen...
Het kan dus zeker een fantasierijk en een beetje een surrealistisch verhaal genoemd worden. Want wie kan er nou veranderen in een bij? En wie speelt er nou een computerspel waarin je steeds weer verandert van mens in bij?
De sfeer die boek ademt, is niet alleen surrealistisch en fantasierijk, maar eigenlijk ook wel een beetje treurig, want het feit dat jij opgroeit in een gezin waarin de ouders helemaal geen tijd voor je hebben en je er niet echt bij hoort dat is natuurlijk niet niets. Als je van een diepere laag zou kunnen spreken, dan is de wijze waarop de 'jij' opgroeit er één om bespreekbaar te maken met kinderen, maar ook het ontvluchten van je problemen (het wegvliegen van alles wat niet leuk is, om erachter te komen dat het leven als bij ook niet altijd aangenaam is...).
De tekeningen van Stefan Yama Cab zijn een fijne toevoeging en geven dit verhaal de sfeer die het nodig heeft én ze laten zien om welk 'jij-figuur' dit verhaal gaat.
Meest geschikt voor 8+.