Leren lezen

Leren lezen is moeilijk en vraagt veel van een kind. Op deze pagina vind je tips voor thuis en in de klas om het leesplezier te bevorderen bij het leren lezen.

Concreet op zoek naar kinderboekentips voor de beginnende lezer? Download dan hier de bundel met tips.

Lezen thuis

Een aantal praktische tips:

Lees zelf ook boeken; lees wat je leuk vindt.
Creëer een vast leesmoment op de dag waarop iedereen in huis leest.
Lees elke dag voor. Ook voor het voorlezen is een vast moment handig. Zie ook de tips bij voorlezen thuis.
Lees samen. Je kunt de ene keer steeds van beurt wisselen na een zin, na een woord of na een bladzijde. Een andere keer kun je toneelleesboeken samen lezen. Dit zijn boeken in dialoogvorm waarbij de rollen zijn verdeeld over het lezen. Het wordt niet voor niets toneel- of theaterlezen genoemd. Maak het gezellig en leuk!
Ga regelmatig samen naar de bibliotheek. Laat je kind zelf boeken uitkiezen, help eventueel alleen met niveau bepalen.
Zorg dat je boeken voor het kind zichtbaar in huis hebt liggen.
Maak een leesbingo met je kind. Een leesbingo kan je kind helpen thuis te lezen. Vaak kunnen ze iets wegstrepen van de bingokaart als ze bijvoorbeeld tien minuten hebben gelezen. Het is goed om hier in te variëren, maak er dan eens een met leuke plekken om te lezen en een andere keer een leesbingo met allerlei manieren van lezen.
Koop, als de portemonnee het toelaat, soms een boek voor je kind. Bijvoorbeeld in de Kinderboekenweek of tijdens de Nationale Voorleesdagen. Ga ook eens langs bij een tweedehands winkel: genoeg keuze en lekker goedkoop!
Er zijn veel luisterboeken via de bibliotheek of andere kanalen te vinden
Laat je kind af en toe luisteren naar De Waanzinnige Podcast of de dagopening van Langlevelezen om zo ideeën te krijgen wat een volgend leesboek kan zijn.
Is je kind echt in de fase van het leren lezen? Dan zijn de BAM! Ik lees boeken van Uitgeverij Volt en boeken in de serie Tijgerlezen van Querido erg aan te raden. Op deze site vind je al een aantal boeken uit deze serie.
Creëer een fijne leesplek thuis. In de woonkamer of in de kamer van je kind.
Praat met je kind over de gelezen boeken. Dat motiveert om te lezen en helpt bij het verwerken van verhalen.

Lezen in de klas

Lezen in de klas

Een aantal praktische tips:

Geef boeken mee naar huis in de vakantie. Geef ouders een heldere instructie daarbij: samen lezen en alleen lezen. Probeer daarin te differentiëren, want aansluiten bij de eigen gezinscultuur levert vaak meer gemotiveerde ouders en kinderen op. Het kan helpen te wijzen op bijvoorbeeld de VoorleesExpress, als je weet dat ouders lezen en dus voorlezen zelf lastig vinden.
Geef een leesbingo mee naar huis. Extra leuk: laat kinderen er zelf een maken!
Geef ouders tips voor thuis mee. Wijs hen bijvoorbeeld op De Waanzinnige Podcast, de dagopening van Langlevelezen, Leesbeesten en Luistervinken, luisterboeken en digitale prentenboeken.
Zorg voor een ruim aanbod boeken in de bibliotheek op school. Het moet een goed gevulde kast zijn met recente en klassieke boeken voor verschillende lezers wat betreft niveau en genres.
Ga zo af en toe met je klas naar de bibliotheek en betrek ouders daar ook bij.
Nodig regelmatig ouders, grootouders of anderen uit om voor te lezen in jouw klas.
Nodig eens een schrijver of illustrator uit in je klas. Dat kan bijvoorbeeld via de Schrijverscentrale.
Zorg voor een ruime boekenkast in je eigen klas met daarin vooral recente boeken.
Blijf zelf op de hoogte van actuele ontwikkelingen in leesland. Luister bijvoorbeeld eens naar De Grote Vriendelijke Podcast.
Geef je les in groep 3 of 4 of heb je kinderen in de klas die echt in de fase van het leren lezen zitten? Dan zijn de BAM! Ik lees boeken van Uitgeverij Volt en boeken in de serie Tijgerlezen van Querido erg aan te raden. Op deze site vind je al een aantal boeken uit deze serie.
Creëer een fijne leesplek in de klas.
Laat kinderen regelmatig met elkaar praten over de gelezen boeken. Het liefst na elk gelezen boek.
Varieer regelmatig in het soort lezen, bijvoorbeeld stillezen, koorlezen, duolezen, tutorlezen, toneellezen, niveaulezen of zelfs kwispellezen. Met een maatje lezen uit je eigen klas (duolezen) of samen lezen met iemand uit een hogere groep (tutorlezen) is een goede effectieve vorm. Dan gaat het er niet alleen om dat er voorgelezen wordt door de tutor aan de tutee, maar dat er echt sámen wordt gelezen. Het meest effectief is deze vorm als tutorlezen meerdere keren per week gebeurt, dat de tutor twee AVI-niveaus hoger leest en dat er af en toe nieuwe leeskoppels worden gemaakt. Voor kwispellezen moet je als school of juf een hond regelen. Het kind kan de hond voorlezen. Dit werkt erg goed, vooral voor kinderen in groep 3 en 4. De leesmotivatie kan hier flink door toenemen.

Het gaat niet om snel lezen, het gaat om vlot kunnen lezen, zodat het tekstbegrip goed ontwikkeld wordt. Het technisch leesproces is na groep 4 niet af en verdient daarom ook na groep 4 nog veel aandacht. Besteed niet pas aandacht aan tekstbegrip als kinderen goed kunnen lezen. Tekstbegrip, woordenschat en het goed kunnen lezen gaan hand en hand. Daarbij is het goed om je te realiseren dat het fundament van het leesproces al gelegd wordt in de kleutergroepen. Heb je een kleuterklas, dan is het dus erg belangrijk te werken aan geletterdheid.

En om af te sluiten met de woorden uit Leer ze lezen:

Elke leerling kan in principe leren lezen.
Pas bij zwakke lezers wel je tempo, instructie en oefentijd aan, maar nooit de leesdoelen.
Directe instructie is een bewezen effectieve didactiek voor technisch lezen.
Laat techniek niet de overhand krijgen, blijf aandacht besteden aan het plezier in taal en teksten.