Leesmotivatie
Een gemotiveerde lezer, leest vaker en begrijpt teksten beter dan een ongemotiveerde lezer. Dat is bij de meesten wel bekend, maar wat is leesmotivatie precies en hoe kun je thuis en op school de leesmotivatie bevorderen? Dat en vooral praktische tips lees je hieronder.
Leesmotivatie bevorderen door:
1. ...te werken aan de drie psychologische basisbehoeften autonomie, competentie en verbondenheid. Werk aan autonomie door kinderen zelf boeken te laten uitkiezen die ze willen lezen. Laat leerlingen vertrouwen krijgen in hun competentie door teksten aan te bieden die aansluiten bij hun niveau. Zorg voor verbondenheid door kinderen met elkaar te laten praten over gelezen boeken.
2....te werken aan leesvaardigheid. Hoe goed iemand kan lezen heeft invloed op leesmotivatie.
3. ...kinderen de waarde van lezen te laten inzien. Kinderen moeten weten waarom lezen belangrijk is in het leven.
4. ...zelf te laten zien dat lezen leuk is. Lees als volwassene samen met kinderen, vertel over boeken die je mooi vindt en lees zelf ook als kinderen lezen.
5. ...vaak voor te lezen; het liefst elke dag. Ook als kinderen al ouder zijn.
6. ...regelmatig samen te lezen
7. ...elke dag vaste leestijd in te plannen. Dat kan zowel thuis als op school. Zorg voor leestijd én voorleestijd; het liefst elke dag op hetzelfde moment en even lang.
8. ...hulp te bieden bij het lezen en bij het kiezen van boeken. Dat kan bijvoorbeeld door het voeren van leesgesprekken. Ga met een kind in gesprek over waar het in geïnteresseerd is, wat het kind nodig heeft en hoe het kind leest.
9. ...praat over boeken en over gelezen boeken. Maak van boeken en het gebruik van boeken een gewoonte. Zet ze op school veel in, ook bij andere vakken.
10. ...zorg voor een aantrekkelijke leesomgeving. Zorg niet alleen voor zichtbare leesplekken, maar ook voor aantrekkelijke (en recente) kinderboeken waar het kind direct toegang tot kan krijgen.
​
Maar bovenal: blijf op de hoogte van nieuwe kinderboeken die inspelen op de actualiteit en thema's die passen bij de wereld waarin kinderen op dit moment leven.
​
Leesmotivatie praktische tips
Als je aan bovenstaande tien punten werkt, werk je al goed aan leesmotivatie. Om het wat concreter te maken, vind je hieronder eerst wat algemene tips en daarna per leeftijdscategorie (OB, MB, BB)) wat extra tips voor in je klas of thuis.
​
Algemene tips:
-
Maak een rijke leesomgeving door veel verschillende soort boeken aan te bieden waar het kind goed bij kan en zorg voor fijne leesplekken.
-
Lees vaak, lees elke dag, maar zorg daarbij wel voor voldoende uitdagende en gevarieerde kinderboeken.
-
Lees elke dag voor.
-
Doe iets met een gelezen boek: praat erover of bedenk andere activiteiten die passen bij het boek.
​
Specifieke tips voor thuis:
-
Varieer thuis ook met degene die voorleest: de ene keer een ouder/verzorger, de andere keer een zus of broer.
-
Zorg dat je thuis via de bibliotheek, andere instanties of sites mooie gevarieerde leestips verzamelt voor in vakanties.
​
Specifieke tips voor op school:
-
Zorg voor een leescultuur en/of leesbeleid in of op de gehele school.
-
Promoot elke week in de klas een nieuw kinderboek of zorg dat je thuis elke maand nieuwe boeken haalt uit de bieb of maandelijks een nieuw boek of nieuwe boeken koopt.
-
Ga regelmatig naar de bibliotheek met je klas.
-
Nodig eens voorlezers uit: kinderen uit andere klassen, ouders, kinderboekenschrijvers of anderen.
- Geef vakantieleestips mee naar huis.
​
Onderbouw
-
Zorg voor een lees-en schrijfhoek in je lokaal. Geen ruimte? Maak ruimte! Niet mogelijk? Dan kun je misschien op de gang iets creëren of zorg ervoor dat je in andere hoeken in het lokaal óók boeken aanbiedt. Maak een aantrekkelijke lees-en schrijfhoek door:
-
gevarieerde (liefst recente) kinderboeken aan te bieden, onder andere prentenboeken, informatieve kinderboeken, zoekboeken, tekstloze prentenboeken, dichtbundels en strips.​
-
alle kinderboeken zo neer te zetten dat de voorkant zichtbaar is (frontaal dus).
-
luisterboeken aan te bieden (liefst in meerdere talen én met boek).
-
digitale prentenboeken aan te bieden op bijvoorbeeld tablets en iPad's.
-
knuffels van personages uit boeken neer te leggen
-
meerdere leesplekken te creëren door bijvoorbeeld autobanden, kussens of een bank met kussens.
-
posters uit kinderboeken op te hangen.
-
regelmatig het aanbod te wisselen.
-
verwerkingsopdrachten bij de boeken uit de leeshoek aan te bieden. Denk aan: navertellen, naspelen, platen uit het verhaal op volgorde leggen naschrijven en stempelen.
-
schrijfopdrachten aan te bieden die het lezen stimuleren en leesopdrachten aan te bieden die het schrijven stimuleren. Denk aan: kaartjes, boodschappenlijstjes of menukaarten schrijven en aan elkaar 'voorlezen', zelf een prentenboek tekenen en schrijven,
-
-
Werk aan beginnende geletterdheid binnen de lees-en schrijfhoek, maar ook bij andere activiteiten, zoals in de kring. Dit kan door rijmspelletjes, letters of woorden ophangen bij voorwerpen in de klas, knutselen met letters (plakken, knippen, verven, stempelen etc.) of maak een verteltas waar een boek en voorwerpen die passen bij dit boek in zitten. Ontluikende geletterdheid en technische leesvaardigheid voorspellen namelijk het latere leesgedrag en leesvaardigheid.
​
Middenbouw en bovenbouw
-
Werk in de middenbouw op een uitdagende manier die past bij interesses, doelen en niveau van kinderen aan de technische leesvaardigheid. Speel in op wat kinderen interessant vinden en sluit aan bij de belevingswereld.
-
Zet regelmatig samen lezen in de vorm van duo-lezen, theaterlezen of toneellezen op het programma, als vast onderdeel. Vooral aan te bevelen voor kinderen die AVI M4/ AVI E4 niet beheersen.
-
Laat leesbegrip en leesmotivatie hand in hand gaan. Dat kan door leerlingen samen over boeken te laten praten, maar laat hen vooral ook discussiëren over boeken.
-
Zet boekpromotie en leesbevorderingsactiviteiten in. Zie downloads voor diverse voorbeelden van activiteiten.
-
Creëer een lees-en/of schrijfhoek of een aparte ruimte waar verhalen centraal staan. Zorg voor een aantrekkelijke lees-en schrijfplek door kussens, een bank of zitzakken aan te bieden en daarbij een ruim boekenaanbod en een ruim aanbod aan diverse verwerkingsmaterialen aan te bieden, zoals pennen, stiften, tablet, computer etc.
De informatie op deze pagina is gebaseerd op (naast mijn eigen kennis en ervaringen) diverse bronnen.
- Leesmotivatie bevorderen in het primair onderwijs.
- Kwestie van lezen, leesmotivatie in het basisonderwijs
- Hoe bevorder je leesmotivatie.
- Rijke taal van Erna van Koeven en Anneke Smits